Arkusz organizacji przedszkola – zasady tworzenia

Kto tworzy arkusz?

Marzec to miesiąc, kiedy dyrektorzy przedszkoli zaczynają planować kolejny rok szkolny. Z planowaniem tym ściśle związany jest arkusz organizacji przedszkola. Arkusz organizacyjny jest obowiązkowym dokumentem w każdym przedszkolu, szkole i placówce publicznej. Przedszkola niepubliczne działają na podstawie statutu, jeżeli statut nie zawiera regulacji dotyczących tworzenia arkusza organizacji, wtedy w takim przedszkolu arkusz nie jest wymagany. 

Osobą odpowiedzialną za tworzenie arkusza jest dyrektor. Dyrektor powinien uwzględnić w arkuszu wszelkie sprawy kadrowe, przeanalizować rekrutację, liczebność grup oraz zaplanować ilość nauczycieli. Powinien także przeanalizować obowiązujące przepisy prawa oraz wytyczne dotyczące tworzenia arkuszy organizacyjnych na dany rok.

Co powinien zawierać arkusz?

1. Liczbę nauczycieli ogółem, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze;
2. imię, nazwisko, stopień awansu zawodowego i kwalifikacje poszczególnych nauczycieli oraz liczbę godzin prowadzonych przez nich zajęć;
3. liczbę nauczycieli, w podziale na stopnie awansu zawodowego;
4. liczbę pracowników administracji i obsługi, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze, oraz etatów przeliczeniowych;
5. liczbę pracowników ogółem, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze;
6. liczbę oddziałów;
7. liczbę dzieci w poszczególnych oddziałach;
8. tygodniowy wymiar zajęć religii, zajęć języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej lub języka regionalnego, jeżeli takie zajęcia są w przedszkolu prowadzone;
9. czas pracy przedszkola oraz poszczególnych oddziałów;
10. ogólną liczbę godzin pracy finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący przedszkola, w tym liczbę godzin zajęć edukacyjnych i opiekuńczych, zajęć rewalidacyjnych, zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz innych zajęć wspomagających proces kształcenia, realizowanych w szczególności przez pedagoga specjalnego, pedagoga, psychologa, logopedę i innych nauczycieli.

Ważne terminy i organizacje związane z tworzeniem arkusza

Tworzenie arkusza organizacji przedszkola ma swoje ściśle określone terminy. Dlatego warto zabrać się za jego przygotowywanie już z początkiem marca, by zostawić sobie zapas czasu na ewentualne zmiany, trudności, niespodziewane zmiany etatów.

Związki zawodowe

Dyrektor powinien przekazać projekt arkusza organizacyjnego do organizacji związkowej. Organizacja związkowa ma 10 dni roboczych na zaopiniowanie arkusza organizacyjnego – nie później jednak niż do 19 kwietnia 2023 r. (§ 17 ust. 5 Rozporządzenia MEN z 28 lutego 2019 r.).

Przedszkola publiczne prowadzone przez osobę prawną lub fizyczną, przekazują projekt do związków, które:

• spełniają warunki reprezentatywne w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego, 
• wchodzą w skład organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego, zrzeszających nauczycieli.

Wzór wniosku do organizacji związkowej (pobierz DOCx lub PDF)

Jeśli w przedszkolu nie funkcjonują związki zawodowe, to przedszkole wysyła projekt arkusza bezpośrednio do Organu Prowadzącego.

Organ prowadzący

Dyrektor powinien przekazać projekt arkusza do 21 kwietnia 2023 r. Przekazuje go po zaopiniowaniu projektu arkusza organizacyjnego przez organizację związkową. Jeśli upłynął 10-dniowy czas na zaopiniowanie przez związki, a dyrektor nie otrzymał opinii na temat arkusza, to przekazuje go organowi mimo braku opinii.

Wzór wniosku do organu prowadzącego (pobierz DOCx lub PDF)

Organ sprawujący nadzór

Organ prowadzący ma obowiązek przekazania projektu arkusza do organu sprawującego nadzór pedagogiczny (Kuratorium Oświaty). Organ sprawujący nadzór pedagogiczny przesyła opinię do organu prowadzącego w terminie 10 dni roboczych od daty wpływu arkusza do kuratorium oświaty, nie później niż do dnia 20 maja 2023 r.

Opinia organu sprawującego nadzór – co jest sprawdzane?

Kuratorzy szczegółowo analizują każdy punkt arkusza, sprawdzają zgodność z przepisami, ustawami, zgodność zawartych danych.

Zakres opinii kuratora dotyczy:

• tygodniowych rozkładów zajęć dla poszczególnych grup,
• zatrudniania nauczycieli zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami,
• przestrzegania zasad obowiązkowego podziału na grupy zgodnie z odpowiednimi przepisami w tym zakresie,
• zgodności z innymi przepisami prawa oświatowego wpływającymi na organizację pracy przedszkoli.

Uzupełniając arkusz trzeba zwrócić szczególną uwagę na treści, które umożliwią ocenę:

• liczebności poszczególnych grup w przedszkolu,
• realizacji zajęć, które wynikają ze szczególnych przepisów między innymi: religii/etyki, 
• zaplanowanych form, rodzajów i liczby godzin przeznaczonych na realizację zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
• zaplanowanych form, rodzajów i liczby godzin przeznaczonych na realizację zajęć rewalidacyjnych,
• prawidłowości wykorzystania godzin do dyspozycji dyrektora,
• liczbę i rodzaj zajęć dodatkowych przyznanych przez organ prowadzący.

W przypadku wprowadzenia zmian do zatwierdzonego arkusza organizacji do 30 września 2023 roku kurator oświaty opiniuje zmiany do arkusza w terminie 4 dni roboczych od dnia ich otrzymania. Aneksy powinny zawierać opis zmian dokonanych w stosunku do zatwierdzonego arkusza (z odpowiednimi załącznikami).

Arkusz, a zatrudnianie specjalistów

Ustawa z 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw wprowadziła nakaz zatrudniania w przedszkolach specjalistów według konkretnych wytycznych. Jest to ściśle powiązane z uwzględnieniem ich w arkuszu organizacji. Na rok szkolny 2023/2024 zatrudniamy specjalistów według zasad przejściowych obowiązujących do 31 sierpnia 2024 r.

1. Minimalna łączna liczba etatów nauczycieli specjalistów powinna zostać określona zgodnie z wartościami przewidzianymi na okres przejściowy.
2. W przedszkolach, do których uczęszcza więcej niż 50 dzieci lub uczniów, wymiar etatów pedagoga specjalnego oraz psychologa nie może być niższy niż 25% łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów określonej w standardach. Tym samym etaty psychologa i pedagoga specjalnego muszą stanowić, co najmniej połowę łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów określonej w standardach.
3. Do łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów nie wlicza się etatów nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, jak również etatów doradców zawodowych.
4. W przypadku przedszkoli, szkół lub placówek połączonych w zespół, (zawierający co najmniej jedno wymienione przedszkole lub szkołę) do liczby dzieci, lub uczniów będącej podstawą do obliczenia wymaganej minimalnej łącznej liczby nauczycieli specjalistów wlicza się wyłącznie dzieci uczęszczające do wymienionych przedszkoli oraz uczniów wymienionych szkół wchodzących w skład zespołu.
5. W przypadku szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział przedszkolny, do liczby dzieci lub uczniów wlicza się także dzieci uczęszczające do oddziału przedszkolnego.
6. Liczbę dzieci będącą podstawą określania łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów oblicza się według stanu na 1 września danego roku szkolnego.

Określając niezbędny wymiar nauczycieli specjalistów w projekcie arkusza organizacji, należy brać pod uwagę przewidywaną liczbę dzieci lub uczniów na dzień 1 września. W przypadku zmiany liczby uczniów po zatwierdzeniu arkusza organizacji, która wpłynie na wysokość określonych standardów zatrudniania specjalistów, należy dokonać odpowiedniej zmiany w arkuszu organizacji (aneks do arkusza organizacji).