Udzielanie pomocy medycznej i podawanie leków w żłobkach i przedszkolach

Dziecko przewlekle chore w żłobku/przedszkolu

Przede wszystkim, dzieci powinny mieć równe szanse w dostępie do opieki przedszkolnej.

Niestety polskie prawo nie określa przepisów, które jasno określałyby zasady podawania leków dzieciom w żłobkach, czy przedszkolach. 12 marca 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami, który określa m.in. sposoby sprawowania opieki nad uczniami przewlekle chorymi i niepełnosprawnymi podczas pobytu w szkole. Niestety ustawa nie została przyjęta, ale Minister zdrowia nie wykluczył, że takie rozwiązania będą mieć zastosowanie. Niestety do dzisiaj nic nie uległo zmianie.

Mówiąc o podawaniu leków możemy opierać się na ‘Stanowisku Ministerstwa Zdrowia w sprawie możliwości podawania leków dzieciom przez nauczycieli w szkole i przedszkolu.’

Dokument ten mówi, że:

„W odniesieniu do ucznia z chorobą przewlekłą, kiedy występuje konieczność stałego podawania mu leków w szkole, rodzice dziecka (przed przyjęciem go do placówki) zobowiązani są do przedłożenia informacji:
‍
- na jaką chorobę dziecko choruje?
- jakie leki na zlecenie lekarza zażywa (nazwa leku, sposób dawkowania)?
‍
‍‍Konieczne jest również dołączenie zlecenia lekarskiego oraz pisemnego upoważnienia pielęgniarce do podawania dziecku leków”.

Poza pielęgniarką czynności te mogą wykonywać inni pracownicy (opiekunowie, nauczyciele, dyrektor). Wymaga to uzyskania od nich zgody na wykonywanie czynności medycznych.

Zgoda pracownika szkoły i zobowiązanie do sprawowania opieki powinny mieć formę umowy (pisemnej) pomiędzy rodzicami dziecka przewlekle chorego a pracownikiem. Rodzice powinni również delegować (pisemnie) wykonywanie czynności związanych z opieką nad dzieckiem przewlekle chorym na konkretnego pracownika/pracowników. W placówce należy stworzyć procedury postępowania z dzieckiem przewlekle chorym, dyrektor ma obowiązek przeszkolenia nauczycieli w zakresie tych procedur. Gdy nauczyciele zdecydują się podjąć opiekę nad dzieckiem przewlekle chorym, dyrektor w porozumieniu z rodzicami powinien przeprowadzić przeszkolenie dotyczące opieki i podawania leków danemu dziecku. Obowiązkiem rodzica jest dostarczenie dokumentacji medycznej dziecka, w szczególności zaleceń lekarza co do dawkowania podawanego leku.

Nagły wypadek

„W sytuacjach nagłych, gdy stan zdrowia dziecka wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej nauczyciel, dyrektor szkoły lub pielęgniarka zobowiązani są do podjęcia działań pomocy przedmedycznej w zakresie posiadanych umiejętności oraz wezwania karetki pogotowia ratunkowego. Jednocześnie, obowiązkiem tych osób jest zawiadomienie rodziców lub opiekunów prawnych”

Źródło: Obwieszczenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 września 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Każda osoba sprawująca opiekę nad dziećmi powinna mieć aktualne przeszkolenie z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej.

Często boimy się udzielać pierwszej pomocy, nasze obawy są związane z możliwością zrobienia krzywdy, niepewności swoich umiejętności. Polskie prawo jasno określa konieczność udzielenia pierwszej pomocy oraz karę za jej nieudzielenie. Ustawa o państwowym ratownictwie medycznym nakłada na wszystkich obywateli obowiązek reakcji w stanie zagrożenia zdrowia lub życia. Należy pamiętać, że jakakolwiek próba pomocy może uratować dziecku życie lub złagodzić objawy urazu.

Apteczka pierwszej pomocy

Zgodnie z § 20 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz. U. Nr 6, poz. 69 z 2003 r.) w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, każde przedszkole i żłobek musi posiadać apteczkę pierwszej pomocy przedlekarskiej. Apteczki powinny znajdować się w miejscu ogólnodostępnym dla wszystkich pracowników oraz powinny być przede wszystkim łatwe do przenoszenia i zasobne w potrzebne materiały do opatrywania stłuczeń. Przy apteczkach powinny być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy, numery alarmowe oraz wykazy pracowników odpowiedzialnych za pierwszą pomoc w placówce.

Dyrektor powinien wyznaczyć pracownika odpowiedzialnego za sprawdzanie oraz uzupełnianie apteczki. Należy pilnować dat ważności produktów.

Przepisy nie precyzują, co musi znajdować się w szkolnej lub przedszkolnej apteczce pierwszej pomocy.

Czego nie możemy mieć w apteczce:

• leków (przeciwbólowych, rozkurczowych),
• maści przeciwbólowych, przeciwzapalnych,
• środków dezynfekujących (woda utleniona).

Co powinna zawierać apteczka żłobkowa/przedszkolna:

• rękawiczki jednorazowe,
• maseczka do sztucznego oddychania,
• nożyczki do cięcia opatrunków,
• koc termoizolacyjny,
• opatrunek indywidualny, 
• opaski elastyczne,
• bandaże dziane,
• kompresy gazowe,
• gaziki nasączone płynem dezynfekującym,
• plastry z gazą,
• chusty trójkątne,
• siatka elastyczna.