Dyrektorzy przedszkoli są odpowiedzialni za analizę gotowości szkolnej wszystkich sześciolatków w danym roku. Powinni dopilnować, aby do końca kwietnia rodzice dziecka otrzymali odpowiednią dokumentację związaną z diagnozą przedszkolną.
Diagnozę dzieci pod kątem analizy gotowości szkolnej należy przeprowadzić dwukrotnie. Wstępna obserwacja powinna odbyć się w październiku lub listopadzie, kiedy uczniowie zaaklimatyzują się w środowisku przedszkolnym. Na podstawie tej diagnozy nauczyciele mają obowiązek opracować i wdrożyć indywidualny plan wsparcia rozwojowego i korekcyjnego dla każdego dziecka, które tego potrzebuje. W ciągu roku dyrektor powinien zwracać uwagę na to, czy nauczyciel modyfikuje program nauczania w zależności od postępów dziecka.
Ponowna obserwacja musi odbyć się na początku kwietnia, aby rodzice zostali powiadomieni do końca miesiąca, że ich dzieci są gotowe do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej.
Podwójna suma obserwacji pozwala na porównanie wyników kilka miesięcy później, w czasie których nauczyciele i rodzice podejmują działania wspierające rozwój dziecka. Pozwala to na analizę dynamiki rozwoju dziecka, jego postępów w różnych obszarach aktywności oraz ułatwia rodzicom podjęcie decyzji o rozpoczęciu nauki dziecka w pierwszej klasie szkoły podstawowej lub odroczeniu tego obowiązku. Dyrektorzy przedszkoli powinni sprawdzać, czy nauczyciele wywiązują się z obowiązku zbadania, czy dziecko jest gotowe do pójścia do szkoły w wyznaczonym terminie. Realizacja zadań powinna być potwierdzona dokumentacją.
Rozporządzenie MEN z 27 sierpnia 2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków w § 3 pkt 4 określa zasady wydawania informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki szkole. Jasno określa, że dyrektor przedszkola wydaje rodzicom dziecka spełniającego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Dokument należy wydać rodzicom wszystkich dzieci 7-letnich oraz starszych, jeżeli odroczono im rozpoczęcie obowiązku nauki.
Na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat, może rozpocząć naukę w szkole podstawowej na wniosek rodziców.
Informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej w wieku 6 lat wydaje się na wniosek rodziców. Jeżeli rodzice dziecka nie złożyli w terminie do 30 września wniosku o wydanie informacji, to nie ma obowiązku jej przygotowania i wydania w terminie do 30 kwietnia.
Rodzice często decydują się na zapisanie dziecka 6-letniego do szkoły podstawowej mimo braku wniosku o przygotowanie dla nich takiej informacji, nie stanowi to jednak przeszkody jeżeli rodzice spełniają warunki. Warunki te określa art. 36 ust. 1-3 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe.
Rodzice powinni:
Mimo zmiany nazwy Ministerstwa Edukacji Narodowej na Ministerstwo Edukacji Narodowej i Nauki – nie traci ważności obowiązujący dotychczas wzór formularza informacji o gotowości do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Nadal obowiązuje druk nr 74 z załącznika nr 3 do rozporządzenia MEN z 27 sierpnia 2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków.
Wzór informacji dla rodziców MEN – 1/74 (pobierz PDF)
Przykład gotowości (pobierz DOCx)
Gotowość szkolna składa się z dwóch części. Pierwsza to podstawowe informacje o dziecku: imię i nazwisko, rok szkolny, w którym wydawana jest informacja, forma wychowania przedszkolnego (przedszkole, oddział przedszkolny w szkole podstawowej, punkt przedszkolny lub zespół wychowania przedszkolnego).
Druga to informacje o stanie przygotowania do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Nauczyciele opisują:
1. opanowanie wymagań określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego w obszarze:
2. potrzeby rozwojowe dziecka, w tym zauważone predyspozycje, uzdolnienia i zainteresowania dziecka;
3. dodatkowe spostrzeżenia o dziecku.
Dokument powinien zawierać informacje o podjętych lub potrzebnych działaniach wspierających potrzeby dziecka oraz wskazówki dla rodziców.
Frekwencja dziecka w przedszkolu lub innej formie edukacji przed rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej może mieć pewien wpływ na informacje o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej, ale nie jest to czynnik, który jest brany pod uwagę.
Przedszkole nie może odmówić wydania informacji o gotowości dziecka do rozpoczęcia nauki z powodu niskiej frekwencji dziecka. Przedszkole ma obowiązek przeprowadzenia oceny gotowości dziecka do nauki, niezależnie od jego frekwencji, na podstawie obserwacji i badań. Warto jednak pamiętać, że niska frekwencja może wpłynąć na jakość tej oceny, ponieważ przedszkole nie będzie miało pełnego obrazu umiejętności i zachowania dziecka. Dlatego ważne jest regularne uczęszczanie dziecka do przedszkola, aby mogło ono w pełni rozwijać swoje zdolności i umiejętności, a przedszkole mogło dokładnie ocenić jego gotowość do nauki.
Oznacza to, że absencja dziecka nie może mieć wpływu na wydanie informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej.
Ocena gotowości szkolnej powinna uwzględniać te same wymagania w odniesieniu do wszystkich dzieci, niezależnie od ich pochodzenia czy narodowości. Warto jednak zauważyć, że dzieci z Ukrainy, które rozpoczynają naukę w polskiej szkole, mogą mieć specyficzne potrzeby wynikające z różnic kulturowych czy językowych. Dlatego ważne jest, aby proces oceny gotowości szkolnej uwzględniał te potrzeby i dostosowany był do indywidualnych potrzeb każdego dziecka.
W przypadku dzieci z Ukrainy, które nie mówią płynnie po polsku, warto rozważyć, czy nie potrzebują one dodatkowego wsparcia w nauce języka polskiego przed rozpoczęciem nauki w szkole. Ważne jest również, aby uwzględnić różnice w doświadczeniach edukacyjnych dzieci z Ukrainy i dostosować poziom wymagań do ich indywidualnych możliwości i umiejętności. Dzieci z Ukrainy mogą mieć różny poziom edukacji w zależności od regionu, z którego pochodzą, co może wpłynąć na ich gotowość szkolną i potrzeby edukacyjne.
Ostatecznie, ocena gotowości szkolnej powinna uwzględniać indywidualne potrzeby każdego dziecka, niezależnie od jego pochodzenia i zapewnić im odpowiednie wsparcie, aby mogły rozwijać się i osiągać sukcesy w szkole. Należy pamiętać, że gotowość szkolna to nie tylko ocena rozwoju umysłowego, ale ogólnego funkcjonowania dziecka. Czas, w którym dzieci z Ukrainy przebywają w polskich przedszkolach, powinien być wystarczający do rzetelnej obserwacji. Na jej podstawie nauczyciel powinien mieć możliwość ocenienia samodzielność dziecka, w tym umiejętności i wykonywanie czynności samoobsługowych. Ponadto nauczyciele mogą obserwować zachowania dzieci podczas zabaw i nauki, w tym ich interakcje z innymi dziećmi i nauczycielami, umiejętności poznawcze, językowe i motoryczne.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz.U. z 2019 r. poz. 1700 ze zm.) – § 3 ust. 7, § 4 ust. 6, załącznik nr 3.
Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 ze zm.)
Zobacz, jakie tematy poruszaliśmy ostatnio na naszym blogu